Dünya Öpüşme Günü: İnsanlar Neden Öpüşüyor?
Bugün, 6 Temmuz Dünya Öpüşme Günü. Ancak dudaktan öpüşmek, sandığımız kadar evrensel bir davranış değil. Farklı kültürlerin farklı öpüşme biçimleri bulunuyor ve bu farklılıklar, öpüşmenin neden önemli olduğunu anlamamıza yardımcı olabilir.
Öpüşmenin Evrenselliği ve Araştırmalar
Nevada Üniversitesi’nde antropoloji profesörü olan William Jankowiak, dünyadaki 168 farklı kültürü inceleyerek, insan toplumlarının yarısından azının dudaktan öpüşme alışkanlığına sahip olduğunu tespit etti. Araştırmasına göre, dudaktan öpüşmelerin sadece yüzde 46’sı romantik amaçlı. Ebeveynlerin çocuklarını öpmesi veya selamlaşma yöntemi olarak kullanılan öpüşmeler bu araştırmaya dahil değil.
İnsanların Öpme İhtiyacı ve Teoriler
İnsanların öpme ihtiyacına ilişkin iki ana teori bulunuyor. İlk teori, dudak temasının bebekken hoşlandığımız bir özellik olmasına dayanıyor. Bebeklerin meme emme refleksiyle bağlantılı olarak dudak temasını sevdikleri düşünülüyor. Diğer bir teori ise anneler ve çocukları arasında dudaktan öpüşme yoluyla kurulan yakın bağlara dayanıyor. Atalarımızın bebeklerini ağızlarında çiğnedikleri yiyeceklerle beslediği ve bu alışkanlığın dudaktan öpüşmeye evrildiği öne sürülüyor.
Öpüşmenin Kültürel Farklılıkları
Giyinmenin de öpüşme davranışında etkili olduğu düşünülüyor. Jankowiak’a göre, daha fazla giyinilen kültürlerde öpüşme daha sık görülürken, daha az giysi olan kültürlerde öpüşme daha az oluyor. Bu durum, duyumsallık ihtiyacının farklı şekillerde giderilmesiyle açıklanıyor.
Örneğin, Charles Darwin’in bahsettiği Malay öpücüğünde, kadınlar yere çömelirken erkekler üzerlerine eğilip onları kokluyor. Papua Yeni Gine’deki Trobriand Adaları’nda ise aşıklar birbirlerinin kirpiklerini ağızlarına alarak mahremiyet ihtiyaçlarını gideriyor.
Öpüşmenin Evrimsel Amacı
Dudaktan öpüşme, neredeyse sadece insanlara özgü bir davranış. Öpüşmenin evrimsel bir amaca hizmet edip etmediği sorgulanabilir. Partnerimizin yüzüne yaklaşarak onları koklama ihtiyacı, koku alma duyusunun birçok önemli bilgi içermesiyle ilgili. Hayvanların koku alma duyusu bizimkinden çok daha gelişmiş olduğu için, onlar bu bilgileri almak için bizim kadar yaklaşmak zorunda kalmıyorlar.
Sonuç olarak, Dünya Öpüşme Günü’nde, öpüşmenin evrensel olmayan ve kültürel olarak farklılık gösteren bir davranış olduğunu, insanların dudak temasıyla kurdukları bağların tarihsel ve biyolojik kökenleri olduğunu görmekteyiz.
