Başta kalp damar hastalıkları, inme, hipertansiyon ve böbrek yetmezliği gibi birçok hastalığın gelişmesinde etkili olan yüksek kolestrol, Türkiye’de yaklaşık 10 milyon kişide sınır değerlerin üstünde bulunuyor
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kenan Ömürlü, damar sertliğinin en çok karşılaşılan kalp hastalıklarından biri olduğunu ve plazma kolesterolünün ise damar sertliğinin gelişmesinde önemli rol oynadığını söyledi.
Yüksek kan kolesterol seviyesinin, kalp damar hastalığı oluşum riskini artırdığını belirten Ömürlü, kolesterolün beyin, sinir, kalp, bağırsak, kas ve karaciğerde yaygın bulunduğunu ve böbrek üstü beziyle yumurtalık ve hormonların yapımında kullanıldığını anlattı.
Ömürlü, kalp damar sağlığı için faydalı kolesterolün 40mg/dl’den fazla, zararlı kolesterolün ise 100mg/dl’den az olması gerektiğini vurgulayarak “Ülkemizde 9-10 milyon kişinin kolesterol değerleri, sınır değerlerinin üstündedir. Ne yazık ki kalıtsal olarak ülkemizde faydalı kolesterol de düşüktür. Neredeyse erkeklerin yüzde 70’inde, kadınların ise yüzde 40’ında durum böyledir” diye konuştu.
Kan kolesterol düzeyini etkileyen çok sayıda faktör bulunduğuna işaret eden Ömürlü, genetik faktörler, beslenme şekli, yaşam tarzı, yaş, şeker hastalığı, sigara, stres, troid, böbrek hastalıkları ve aşırı kilonun çok etkili olduğunu vurguladı.
HAYVANSAL YAĞLARA DİKKAT!
Ömürlü, özellikle “genler”in kolesterol seviyesinde etkin rol oynağının altını çizerek sakatat, hayvansal yağlar, tam yağlı süt, kaymak, krema gibi doymuş yağların fazla tüketilmesinin kolesterolü yükselttiğini ifade etti.
Menopoz geçiş, aşırı kilo, hareketsiz yaşam tarzı ve yaş artışının kolesterol düzeyini artırdığını vurgulayan Ömürlü “Sigara içenlerde, faydalı kolesterol seviyesi yüzde 15-20 azalır. Yükselmiş olan zararlı kolesterol koroner arterlerde birikir, damar daralmalarına, tıkanmalarına, kalp krizine sebep olur” diye konuştu. Ömürlü, kolesterolün beyni besleyen boyun damarlarında birikmeye, felç, konuşma bozukluğu, dengesiz yürüme gibi nörolojik rahatsızlıklara da neden olduğunu dile getirerek, “Kolesteroldeki sorun, böbrek damarlarında birikerek hipertansiyon ve böbrek yetmezliğine yol açar. Bağırsak damarlarında birikerek bağırsak nekrozları ve karın ağrılarına; göz damarlarında toplandığında körlüğe, görme bozukluğuna, bacak damarlarında biriktiğinde ise yürürken, bacak, baldır ağrıları hatta kangrenlere neden yol açar” bilgisini verdi.
FINDIK VE CEVİZ YİYORSANIZ…
Ömürlü “Ayrıca, haftada 200 gr fındık-ceviz faydalı kolesterolü yükseltip, zararlı kolesterolü düşürür. Ton balığı, kepek, çavdar ekmeği, taze meyve faydalıyken, sucuk, salam, tereyağı ile yapılmış pasta, kekler, çikolata, cips, patates kızartması zararlıdır. Mayonez, dondurma, baklava, kremalı pastalar ve kümes hayvanlarının derisinden kaçınılmalıdır. Haftada en az 3 kez, ideali 5 kez 30-45 dakika yürüyüş, yüzme, bisiklete binme gibi sporlar yapılmalıdır. Alkol tüketimi sınırlanmalıdır” diye konuştu.
EGZERSİZ DE ÇOK ÖNEMLİ
Ömürlü, kolestrolün ayarlanmasında ilaç tedavisinin de yapıldığını belirterek, “İlaç tedavisinde popüler ilaçlar statinlerdir, zararlı kolesterolü düşürüp faydalı kolesterolü yükseltirler. Damar içindeki plakların kapsülünü kuvvetlendirip çatlamasını, ardından pıhtı olmasını ve kalp krizi gelişmesini önlerler. Ancak, ilaçların, karaciğer ve çizgili adeleye zararlı etkileri olabilir. Sık kan kontrolü yapılmalıdır. İlaç tedavisi ile mutlaka diyet, egzersiz yapılmalı, sigara bırakılmalıdır” ifadesini kullandı.
“Bu ilaçlar, gerektiğinde kontrollü kullanımda çok faydalı olan ilaçlardır” diyen Ömürlü, söz konusu ilaçların kalp damar hastalıklarından korunmada başarı sağladığını, kalp damar hastalıklarında gerilemeye neden olduğunu ve komplikasyonların azalmadığını söyledi.
AA
