Burdur İl Sağlık Müdürlüğü tarafından düzenlenen 13-15 Yaş Arası Çocuklarda Kanser Bilgi Düzeyi Tespiti Çalışması Toplantısı, İl Sağlık Müdürlüğü Toplantı Salonu’nda yapıldı. Toplantıya Burdur Sağlık Müdürü Uzman Dr. Sırrı Şenbayram, İl Sağlık Müdür Yardımcıları Murat Musa Erk, Dr. Alper Teker, Sağlık Müdürlüğü Proje Ekibi katıldı.
13-15 Yaş Arası Çocuklarda Kanser Bilgi Düzeyi Tespiti Çalışması’nın, Mac Millan Kanser Derneği tarafından yapılan kanser anketinin genişletilmiş hali olduğunu belirten İl Sağlık Müdürü Uzman Dr. Sırrı Şenbayram, şöyle konuştu: “Biz de tüm dünyada ses getiren bu çalışmadan yola çıkarak; dünyanın en saygın kanser derneklerinden birinin yaptığı bu çalışmaya benzer bir çalışmayı neden Burdur’da yapmayalım dedik. İl Sağlık Müdürlüğü Sağlık Araştırmaları ekibinin, dünya çapında ses getiren bu çalışmaya benzer bir çalışmayı yapabilecek kapasitede olduğunu düşünerek, yaklaşık iki yıl sürecek bir çalışmayı başlattık. Biz çalışmamızı Mac Millian çalışmasına benzer soruların yanı sıra bir adım öteye götürerek; şu soruyu kendimize sorduk, Bizim çocuklarımızın kanser konusunda bilgi düzeyini etkileyen faktörler nelerdir? Hangi noktalarda eksiklikler vardır. Çocuklarımız kanser erken teşhisini ve tedavisini nasıl algılıyorlar? Çünkü biz bir sonraki aşamada çocuklarımıza yönelik yapacağımız eğitim çalışmalarında bu verilerden yararlanacağız.”
ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİ KAPSIYOR
Burdur’da ortaokul öğrencilerini kapsayan 13-15 Yaş Arası Çocuklarda Kanser Bilgi Düzeyi Tespiti Çalışması’nın amacını anlatan Dr.Şenbayram, şunları söyledi: “Burdur’da yaşayan 10-14 yaş grubunda olup, ortaokulda okuyan öğrencilerin cinsiyet ve yaşa göre kanser bilgi düzeylerinin, anne ve baba eğitim durumuna göre kanser bilgi düzeylerinin, kanserle ilgili bilgilerin hangi kaynaklardan alındığı, kır, kent yaşamanın kanser bilgi düzeyine etkisi, kansere neden olan etkenler hakkındaki bilgi düzeyleri, kanserden korunma ile ilgili bilgi düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Burdur’da bulunan devlet ve özel ortaokullarda okuyan öğrencileri temsil edecek örnekler seçilerek bu öğrencilere anket uygulanması yapılmıştır. Anket, öğrenciler ile yüz yüze görüşülerek yapılmıştır. Anket çalışmasına 13-15 yaş aralığındaki 6 bin 206 öğrenci katılmış olup, 5, 6, 7 ve 8’inci sınıf öğrencilerine uygulanmıştır. Dolayısıyla Mc.Millian çalışmasından 12 kat daha büyük bir topluluk üzerinde çalışma yaptık.”
KANSER YAPAN MADDE VE ETKİLER SORULDU
Dr.Sırrı Şenbayram, Burdur’da ortaokul okuyan 13-15 yaş arasında 6 bin 206 öğrenciye uygulanan kanser anketinin detayları hakkında bilgi verdi.
Dr.Sırrı Şenbayram, öğrencilerin yüzde 50,5 erkek, yüzde 49,5’inin kız öğrenci olduğunu belirterek sözlerini şöyle sürdürdü: “Okulların yüzde 50,1 kent, yüzde 49,9 kırsalda bulunmaktadır. Öğrencilerin yüzde 83,5’i çekirdek aile ve yüzde 3,8’i parçalanmış ailedir. Yüzde 8,9’unun ailesinde sağlık personeli bulunmaktadır. Yüzde 6,3’ünün ailesinde kanser hastası bulunmakta olup en çok yüzde 39,6’sı büyükbaba ve dede, yüzde 22,3’ü annesi olarak belirtmiştir. Çocuklara kanser yapan etkenleri sorduk ve cevap olarak, yüzde 96,2’si sigara, yüzde 89,0’u alkol, yüzde 67,8’i radyasyon, yüzde 55,8’i yağlı gıdalar, yüzde 51,3’ü asitli yiyecekler, yüzde 48,0’i tuz, yüzde 43,6’sı şişmanlık, yüzde 41,3’ü kalorili gıda, yüzde 24,2’si güneş ışığını kanser yapıcı etken olarak belirttiler.”
KANSERİN ÖLÜMLE SONUÇLANDIĞINI DÜŞÜNÜYORLAR
Burdurlu öğrencilerin kanser anketinin sonucunu açıklayan Dr. Sırrı Şenbayram, sözlerine şöyle devam etti:
“Çocuklarımız sigara ve alkolün kanserle ilişkisini büyük oranda (yüzde 96, yüzde 89) biliyorken kanserin beslenme ile ilişkisini yaklaşık 2 çocuktan biri bilmiyor. Güneş ışığının kanser yapıcı özelliğini çocuklarımızın sadece yüzde 24’ü biliyor. İngiltere’de yapılan araştırmayla karşılaştırıldığında çocuklarımızın oranları biraz daha yüksek ama yetersiz. Biyolojik ve fiziksel ajanlarla ilgili eğitimlere özellikle de beslenme ve obeziteye ağırlık vereceğiz. Çocuklarımızın yüzde 58,6’sı kanserin tedavisi olabileceğini düşünürken yüzde 90,7 sinin ölümcül olarak görmesi dikkat çekicidir. Bu sonuç, erken tanının tedavi şansını artıracağı noktasında bilgi eksikliği olduğunu ve bu noktaya ağırlık verilmesi gerektiğini düşündürmektedir. Bu sonuç, aynı zamanda çocukların kanserin tedavisi olsa da ölümle sonuçlandığını düşündüklerini göstermektedir. Yüzde 71 erken teşhis oranını yukarı çekerken bu noktayı da vurgulamamız gerekmektedir.”
ÇARPICI SONUÇ
Araştırma sonucuna göre, çocukların kanserin bulaşıcı olduğunu düşünenlerin oranının yüzde 33,4 olarak tespit edildiğini belirten Dr. Şenbayram, şunları söyledi: “Bu durum son derece çarpıcı bir sonuç. Mac Millian da yüzde 4’ü bile kötü bir sonuç olarak nitelendirirken, bizim oranımız çok daha yüksek ve üzerinde çalışılması gerekmektedir. Kanserle ilgili bilginin sadece yüzde 53’ü sağlıkçılardan alınıyor. Bu sonuç bizim açımızdan oldukça kötü. Bu oranı artırmamız gerekiyor.”
ÇOCUKLAR KANSERDEN KORKUYOR
Dr. Şenbayram, çocukların sorulara verdiği cevapları aktardı. Çocukların, “Kanserin tedavisi var mı?” sorusuna yüzde 82’sinin “evet” yanıtını verdiği, “Kanser tedavi olabilir mi? sorusuna yüzde 58,6’sının ‘evet’ dediği görüldü.
Sonucun dikkat çekici olduğunu belirten Dr. Şenbayram, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bizim çocuklarımız acaba kanserin tedavi edilebilir olduğunu ancak yeterince tedavi edilemediğini mi düşünüyor? Çocukların yüzde 74 ‘önlenebilir bir hastalık’ diyor. Bu bizim açımızdan umut vericidir ancak 4 çocuktan 1’ine ulaşmamız lazım. Çocukların yüzde 67’si kanserden korkuyor. Bu oran Mac Millian da yüzde 50 düzeyinde. Bizim kanserden korkmayı değil geç kalmaktan korkmayı öğretmemiz lazım. Bizim çocuklarımızda en büyük şansımız yüzde 74’ü kanserin önlenebilir olduğunu, yüzde 71’i kanserin erken teşhis edilebilir olduğunu düşünüyor. Bu oranların, eğitimle daha da yükseleceğini düşünüyoruz. Bu cevaplar psikolojik açıdan da çalışma yapmamızı ve bu anlamda çocuklarımızı hazırlamamız noktasında bize ipucu veriyor.”
Anket sonuçlarından yola çıkarak Sağlık İl Müdürlüğü’nün yapacağı çalışmaları açıklayan Dr. Şenbayram, “Elde ettiğimiz sonuçlar ışığında çocuklarımızı eğiteceğiz ve eğitilmelerini sağlayacağız. Çalışmamızın ileri analiz sonuçlarına göre yeni çalışmalar planlayacağız” dedi
