2012 yılında yasalaşan kentsel dönüşüm, ilk olarak dillendirildiği tarihten beri hep inşaat sektörünün tartışma konusu olmuştur. Peki kentsel dönüşüm özünde nedir? Ne işe yarar?
Kentsel dönüşüm, 6306 sayılı Afet Riskli Yapıların Yenilenmesi Hakkında Kanuna göre, kentteki afet riski taşıyan alanların belirlenip, sağlıklı ve de yaşanılabilir hale getirilmesidir.
Kentsel dönüşüm ülkemizdeki tüm şehir, ilçe ve köylerdeki ekonomik ömrünü tamamlamış, yıkılma riski taşıyan binaların devletin sağladığı yapım kredisi, kira yardımı, belediye harç – vergi avantajlarını da kullanarak yeniden yapılmasını amaçlamaktadır.
Kentsel dönüşüm, belirli bir alan ele alınarak standartlara uygun konutların yeniden inşa edilmesi ile sağlanır. Kentsel dönüşümün bu noktada teknik kısımlarını uzmanlara bırakmak daha doğru olur. Bu yazımda kentsel dönüşümün sosyo-ekonomik, yani toplumsal kısmını ele alıyorum.
Peki ilimizde bu güne deyin hayata geçmiş bir kentsel dönüşüm projesi var mı? Maalesef yok. İnşallah olur.
İlimizde şuan hali hazırda “ Yerinde Dönüşüm” tabiri caizse “evsel dönüşüm” uygulanmaktadır.
Yerinde dönüşüm, kentsel dönüşüm projesi kapsamında bulunan müstakil binalar için kullanılan bir terim olarak ortaya çıkmaktadır. Depreme dayanıklı olmayan bir binanın yıkılarak, bulunduğu arsanın mevcut imarında değişiklik yapılmadan, bunun yerine depreme dayanıklı bir bina inşa edilmesine yerinde dönüşüm olarak tanımlanmaktadır.
Yerinde dönüşüm ile standartlara uygun yeni konutlar yapılmaktadır ama alt ve üst yapısıyla, park ve bahçeleriyle yeniden oluşturulmuş bir kentsel dönüşüm gerçekleşmemektedir. Mevcut bina yıkılarak yenisi yapılmaktadır. Bu yıllar önce yapılmış çarpık kentleşmenin önüne geçmemektedir.
Burdur’da özellikle bazı mahalleler kentsel dönüşüme çok uygun mahallelerdir. Bu mahallelerde zaten önümüzdeki süreçte kentsel dönüşüm söz konusudur fakat burada belirtmek istediğim nokta ülkemizde ve ilimizde lokomotif sektör haline gelen inşaat sektöründe genellikle yerimde dönüşüm kat karşılığı yapılan inşaatlar ile inşaata uygun boş parseller bulunarak yap-sat ve sat-yap programları dahilinde yapılmaktadır.
İlimizde belki kentsel dönüşümün uygulanamamasının yegane sebebi, kentsel dönüşümünün yapımını üstlenebilecek güçlü inşaat firmalarının bulunmamasından kaynaklı olabilir. Çünkü kentsel dönüşüm büyük ölçekli bir projedir.
Devlet, illerde kentsel dönüşümü TOKİ vasıtası ile gerçekleştiriyor, TOKİ de kentsel dönüşümü müşavir firmalar aracıyla ve yapımını ihale ettiği müteahhit firmalar aracıyla gerçekleştiriyor.
Kentsel dönüşümün büyük ölçekli bir firma tarafından gerçekleşebileceğinin örneği ise komşu ilimiz Antalya’nın girişinde bulunan Kepez ilçesinde görmek mümkündür.
Ulusal ölçekli bir firma olan SUR Yapı, Antalya’da metrosu, alışveriş caddeleri, teknokenti, okulları olan 70 Bin kişinin bir arada yaşayacağı yeni bir kent oluşturuyor. Yani evsel değil, kentsel bir dönüşüm uygulanıyor.
İlimizde de standartlara uygun modern yapıların, park ve bahçelerin yer aldığı, alt ve üst yapısının sorunsuz işlediği ve en önemli her keseye uygun kentsel dönüşümlerin uygulandığı bir gelecek temenni ediyorum.
Gelecek yazımızda görüşmek üzere hoşça kalın…
