Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Avni Hakan ÖLMEZTÜRK, her bireyin sağlıklı güzelleşme hakkına sahip olduğunu belirterek, estetik cerrahinin psikolojik boyutları hakkında sorduğumuz soruları siz değerli Burdurweb Dergisi okurları için cevapladı
Estetik operasyon ile psikoterapi arasında bir bağlantı var mıdır?
Plastik cerrahi psikolojik boyutla iç içedir. Bu nedenle diğer branşlardan farklı bir yeri vardır.Estetik müdahaleler ile kişinin psikolojik durumu arasında göz ardı edilmeyecek kadar önemli bağlantılar vardır. Özellikle estetik operasyon isteyen hastaların ameliyat öncesi iyi dinlenip bu ameliyata hazır olup olmadıklarının doğru ve detaylı değerlendirilmesi gerekmektedir.
Plastik cerrahiyi diğer branşlardan ayıran özellik nedir?
Hastalara çok zaman ayırıyorum. Hastayı dinleyerek isteklerinin ve şikayetlerinin ameliyat sonrası beklentileri ile paralel olup olmadığını anlamak çok önemli. Örneğin iç hastalıkları polikliniğine giden bir hastaya muayene bulguları ve elindeki tahlil sonuçlarına göre doktor reçete yazabilir: kansızlık varsa bir demir ilacı,enfeksiyon varsa bir antibiyotik, karın ağrısı varsa bir mide koruyucu gibi. Bize gelen bazı hastalar örneğin burun ameliyatı için ünlü bir mankenin ya da bir sanatçının resmini alarak gelirler. Örneğin“Ben Hülya AVŞAR’ın burnundan istiyorum” derler. Hastama yüzün harmonisi ve uyumunun çok önemli olduğunu, yüz kemiklerinin, deri yapısının, göz şeklinin farklı olduğundan dolayı aynı burunu yaparsak mutsuz olacağını anlatıyorum.Güzel burun yoktur yüze yakışan burun vardır diyorum.
Estetik operasyan için gelen hastaların psikoljik durumu nasıl?
Bir kişi bana gelerek, plastik cerrahi ile estetik bir değişim istiyorsa, önce hastanın bu ameliyata ne kadar hazır olduğunu anlamaya çalışırım. İnsanlar aslında davranışları, kullandıkları ifade tarzları ve vücut dilleri ile kendisinin asıl istekleri veya istekleri arkasında yatan sebepleri istemli veya istemsiz olarak belli ederler. Ben bunları sezinleyerek karar vermeye çalışıyorum. Estetik operasyon isteyen bir kişi genellikle hem güzel olsun, hem natürel olsun, hem de çok fazla dikkat çekmesin gibi taleplerle geliyor. Bazı hastalar ciddi değişim isterken, bazıları gençken sahip olduğu göz ya da meme yapısını isteyebiliyor. “Eskiden memelerim güzeldi doğumdan sonra sarktı” şikayetleri ile gelirler. İşte bu hasta grubu ciddi değişikliği istemeyen bunun sonuçlarını tolere edemeyen gruptur.
Bazı hastaların ruh durumu gerçekten iyi değildir. Eşinden boşanmış ya da erkek arkadaşından ayrılmıştır. Depresyondadır ve mutsuzdur. Hayatında bir takım değişimin onu mutlu edeceğine inanır. Oysa bu temeli sağlam olmayan binanın duvarlarını tamir etmekten farklı değildir. İçindeki enerji ve ışıltı kaybı yüze ne yaparsanız yapın farklı ya da güzel bir yansıma sağlamayacaktır.
Bazı hastalar beden dismorfik bozukluğu dediğimiz vücudundaki organları beğenmemesi ve bunun kendilerinde yaptığı memnuniyetsizlik nedeniyle bize gelirler. Bu hastaların ayrımı bizim için önemlidir. Bu hastaların psikiyatriden ilaçla ciddi profesyonel yardım almaları gerekir. Aksi takdirde istekleri mantıklı olmadığı için bir estetik ameliyat sonucu onları mutlu etmeyecektir.
Neşter ile psikoterapi mümkün mü?
Her doktorun hastasını değerlendirmesi ve aldığı bu değerlendirme kriterleri farklıdır. Estetik ameliyat öncesi hastanın bu ameliyat için uygun olup olmadığını değerlendirmenin en az bu ameliyat kadar önemli olduğunu düşünüyorum. Depresyonda bana gelen hasta o ameliyatın onu bu ruh durumdan çıkarıp mutlu edeceğini düşünür. Halbuki temel sağlam değilse dış duvarı tamir etseniz de daha büyük bir yıkım ile karşılaşırsınız. Hasta ruhen bu ameliyata hazır olmadığından ameliyat sonrası daha çok ağrı ve bunun sonucunda pişmanlık yaşayacaktır. Çünkü ameliyat ciddi bir olaydır bir psikoterapi yöntemi değildir.
Siz hastalarınızı nasıl yönlendiriyorsunuz?
Hastanın her şeyi isteme hakkı var ama bizim de onları doğru yönlendirme sorumluluğumuz var. Hastanın isteklerini iyi analiz edebilmek önemli, bu yüzden iyi bir dinleyiciyimdir ve hastalarıma çok zaman ayırırım. Benim için hasta ile “ilk yüz yüze görüşmenin” önemi, ameliyat yapma aşamasından çok daha ön plandadır. Günümüzde sağlıklı yaşamak güzel yaşlanmak için profesyonel yardım almak zorundasınız. Biz aslından bir nevi danışmanlık yapıyoruz. Yaşınızı yönetin diyoruz. Herkes yaşlanıyor yaşlanmanın önüne geçemiyoruz ama güzel yaşlanmak elinizde. Bu konuda ilk amacımız doğru analiz edip uygun kişiye uygun tedavi protokolünü düzenlemektir. Doğru uygulamalar arttıkça insanların bu alandaki ön yargılarının değişeceğine inanıyorum.
Hastayı anlamak ve ona zaman ayırmak… Hastaya o ondan itibaren en önemli kişinin sadece kendisi olduğunu hissettirmek… Gerçekten vücudunun herhangi bir yerini değiştirmek istiyor mu, bu istek hangi boyutta ve bu isteğe hangi duygular sebep oluyor bunu anlamak zorundasınızdır. Hastalarım genelde “Siz estetikçisiniz, bana bakın ve bana ne yapılması gerekiyor siz söyleyin”derler. Burada önemli olan benim hastamda kusur bulmam değil, hastayı mutsuz eden şeyi öğrenebilmemdir. Ancak o zaman hastalarıma yardımcı olabilirim. Hasta ve doktor kendilerine özgü ve birbirlerinden farklı güzellik anlayışları olan iki ayrı insandır. Güzellik bir bulgu değil duygu işidir. Bir insan güzelliği içinde hissetmezse o problemi çözmek daha zordur.
İnsanlar estetik ile ilgili hizmet almak için nelere dikkat etmek zorundalar?
Önemli olan, kişilerin estetik tedaviye, aldıkları zorlu ve özel bir eğitim ile plastik cerrahi dalında uzmanlaşmış hekimler tarafından uygulanan bir tıp bilim dalı olduğunun bilinci ile yaklaşmalarıdır. Bu bir toplumsal bilinçtir. Bu alanda seçtiğiniz kişiler doktor değilse alacağınız kötü sonuçlara katlanmak zorundasınızdır. Doktorluk hayatımda halen daha kendimi öğrenci gibi görüp kongre, kursları bilimsel yayınları takip etmeye çalışıyorum. Çevremde maalesef doktor olmayanların insan sağlığını riske atan cesaret verici uygulamaları yapmalarını hayretle karşılıyorum. Lazer uygulamaları bile ciltte ciddi komplikasyonlar doğurabilecek ya da cilt altı iğne uygulamaları alerjik reaksiyona sebep olabilecek ciddi uygulamalardır.Benim önerim: gittiğiniz yerde doktor olup olmadığını araştırın, bu doktorun plastik cerrah veya dermatolog olup olmadığını sorgulayın, size uygulama yapılacaksa cihazları araştırın,bu cihazların güvenilir olup olmadığını sorgulayın. Bazen medyada estetik bir uygulama yaptırmanın günümüzde bir kuaföre gitmek kadar kolaylaştığı izlenimi yaratılmak isteniyorsa da; genelde bu uygulamalardan mutsuz olan kişilerin çabuk karar aldıklarını ve yeterince bu konuda bilinçli olmadıklarını üzülerek görüyorum.
Bana göre hastaların anlamaları gereken en önemli konu; estetik tedavileri bir zorunluluk değildir. Butedavilerin amacı kişinin olanakları içinde maddi güçlüklere maruz kalmadan vekendilerine layık gördüğü, sonucundan yaşam kalitesini yükseltmek anlamında dakeyif alabilmek olmalıdır. Bu keyfi, işin uzmanından doğru bilgilendirilerek vedoğru uygulamalar sonucunda alabilirsiniz. Bu konuda edinilen yanlış bilgilerkişinin bu uygulamalardan mahrum kalmasını sağlayarak hem fiziksel hem depsikolojik problemlere neden olabilecektir.
