Hacı Bektâş-ı Velî, 13. yüzyılda yaşamış olan büyük bir Türkmen şeyhi, mutasavvıf, âlim, ve İslam filozofudur. Bektaşîlik tarikatının kurucusu olarak kabul edilen Hacı Bektaş Veli, aynı zamanda Alevi-Bektaşi inancının da önemli bir figürüdür.
Hacı Bektaş Veli’nin doğum tarihi genellikle 1209, vefat tarihi ise 1271 olarak kabul edilir. Ancak, hakkında döneme ait yeterli bilgi bulunmamaktadır. Hakkındaki bilgiler, Hacı Bektaş Veli’nin ölümünden yaklaşık 200 yıl sonra Uzun Firdevsi tarafından yazılan “Hacı Bektaş Velayetnamesi” adlı esere dayanır.
Velayetname’ye göre, Hacı Bektaş Veli, Horasan’ın Nişabur şehrinde doğmuştur ve İmam Musa Kazım’ın soyundan gelmektedir. Anadolu’ya göç ederek bugünkü Hacıbektaş ilçesi olan Sulucakarahöyük’e yerleşmiş ve burada bir bilim ve öğreti merkezi kurmuştur.
Hacı Bektaş Veli, tasavvufi düşünceleri ve öğretileriyle Anadolu’da derin izler bırakmış, Anadolu erenleri arasında yerini almıştır. Onun öğretileri, sadece Anadolu’da değil, aynı zamanda Arnavutluk, Yunanistan, Bulgaristan, Bosna-Hersek, Kosova, Makedonya, Macaristan ve Azerbaycan gibi geniş bir coğrafyada da kabul görmüş ve benimsenmiştir.
Hacı Bektaş Veli’nin sözleri, hoşgörü, doğruluk ve birlik mesajlarıyla doludur. “Bir olalım, iri olalım, diri olalım”, “İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır”, “İyiyi ve kötüyü seçen akıldır”, “İncinsen de incitme”, “Oturduğun yeri pak et, kazandığın lokmayı hak et” gibi sözleri, onun öğretilerinin özünü yansıtır. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluşunda ve Anadolu’nun Türkleşmesinde önemli bir rol oynamıştır.
Hacı Bektaş Veli, bugün de Anadolu kültürünün, hoşgörü ve insan sevgisinin simgesi olarak anılmakta ve öğretileri hala canlılığını korumaktadır.
