Kariye Camii İbadete Açılıyor! Kariye Camii’nin Tarihi ve Özellikleri
Fatih’in önemli simgelerinden biri olan Kariye Camii, 21 Ağustos 2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle tekrar cami statüsüne alınmış ve ardından restorasyon çalışmaları için kapatılmıştı. Yaklaşık dört yıl süren restorasyonun ardından, Kariye Camii 6 Mayıs 2024 tarihinde yeniden ibadete açılıyor. Vakıf Haftası kutlamaları kapsamında düzenlenen törene Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılması bekleniyor. İşte Kariye Camii’nin tarihi ve özellikleri…
Kariye Camii’nin Tarihi
Kariye Camii’nin inşa tarihi tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı kaynaklar yapının ilk defa 536 yılında Doğu Roma İmparatoru I. Justinianus döneminde, eşi Theodora’nın amcası olan Aziz Theodore tarafından yaptırıldığını öne sürmektedir. Uzun yıllar kilise olarak kullanılan yapı, II. Beyazid döneminde Sadrazam Hadım Ali Paşa (Atik Ali Paşa) tarafından camiye dönüştürülmüştür.
Müze Olma Dönemi ve Restorasyon
Kariye Camii, 29 Ağustos 1945 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla müze ve müze deposu olarak kullanılmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı’na tahsis edilmiş, 1948 yılında ise müze olarak dönemin Müzeler İdaresine bağlanmıştır. 1 Ağustos 2020 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile tekrar cami statüsüne alınan Kariye Camii, bu kararın ardından restorasyon çalışmalarına başlanarak dört yıl sonra ibadete açılmak üzere hazır hale getirilmiştir.
Kariye Camii’nin Özellikleri
Kariye Camii, tipik bir Bizans yapısı olup, dışarıdan sade tuğla duvarlarıyla dikkat çekerken, iç mekanı Bizans döneminin en süslü kiliselerinden biri olarak bilinmektedir. Yapının orta mekanını örten kubbe, yüksek kasnaklı ve ahşap olup Osmanlı döneminde onarım görmüştür.
Esas ibadet mekanı olan “naos”, yapının merkezinde yer alır ve pandantiflerle geçilen bir kubbeyle örtülüdür. Naosun doğu uzantısı, “sunak masası”nın yer aldığı “bema” olarak bilinen kutsal mekandır. Bema’nın iki yanında pastoforium odaları bulunur; kuzeydeki “prothesis” şükran ayini hazırlıkları için, güneydeki “diakonikon” ise giyinme odası olarak kullanılmıştır.
Kariye Camii, Bizans mimarisinin ve sanatının önemli bir örneği olarak, hem tarihsel hem de kültürel açıdan büyük bir öneme sahiptir. Restorasyon çalışmaları sonrası tekrar ibadete açılması, bu tarihi yapının koruma altına alınarak geleceğe taşınmasını sağlayacaktır.
