Birbirine geçmiş mevsimler, mevsimsel değişimlere adapte olmaya çalışan bünyeler. O değişimlerle aktivasyon sürecine giren bazı kronik hastalıklar. Nihayetinde yaz mevsimi kapıyı çaldı. Bunaltıcı sıcakların sinyalleri de gelmeye başladı. İşte o sıcaklarla birçok hastalığın komplikasyonlarında artış görüleceği kesin. Yazın özellikle de anne babalara çok daha büyük görev düşüyor. Zira çocukları hem güneşin zararlı ışınlarından hem de bunaltıcı sıcaklardan korumak çok önemli.
Yaşlılar, kronik hastalıkları olanlar ve işi gereği gün boyu güneşin altında çalışmak zorunda olanlar, aman dikkat! Aşırı yaz sıcaklarının tetiklediği kronik hastalıklara karşı tedbir almak gerekiyor. İç Hastalıkları Uzmanı Murat Özışık, “Beni bu güzel havalar mahvetti’ diyen Orhan Veli’ye katılmamak elde değil ama alacağımız tedbirlerle korunmak da pek tabi ki mümkün” diyor. Dr. Özışık, sıcak yaz aylarında alınması gereken önlemlere ve uyulması gereken kurallara yönelik önemli uyarılarda ve önerilerde bulundu.
Kalp krizi riski artiyor
Sıcaklık artışı ile birlikte kalp hızı artıyor ve cilt damarları genişleyerek kan dolaşımından daha çok pay alıyor. Terleme ile vücut, ısısını düşürmeye çalışıyor, solunum sıklığı ve derinliği artıyor. Hipertansiyonu ve damar sertliği olanlar ve bu hastalıklar ile ilgili ilaç kullananlar için bu durum; inme, ritm bozuklukları ve kalp krizi riskini artırıyor. Aşırı sıcaklarda vücut adaptasyon için bu değişimleri yaparken bu, organlar için hem aşırı yük oluşuyor hem de bir yandan bu yükü engellemeye yönelik ilaçlar kullanıldığından sıcaklık artışına yeterince adaptasyon sağlanamıyor. İşte bu risklerden kaçınmak için bol sıvı tüketimi şart. Açık renkli kıyafetler giymek, sıcaklığın yoğun olduğu zamanlarda bedenimizi zorlayacak yürüyüş, egzersiz, aşırı yemek yeme, alkol alımı gibi alışkanlıklardan kaçınmak gerekiyor.
İdrar rengini kontrol edin
Artan sıvı kaybıyla birlikte idrar miktarı azalıyor ve idrarımızda bulunan bazı atık maddelerin (kalsiyum oksalat, bilirubin vs) yoğunluğu artıyor. Bu durum hem yeni taşların oluşumuna neden olurken hem de olan taşların idrar yollarımıza zarar verme potansiyelini arttırıyor. Ayrıca yavaşlamış idrar akımı enfeksiyonlara yatkınlığı da artırıyor. Bunu önlemek için mutlaka bol sıvı tüketmek ve idrar rengimizi kontrol etmek gerekiyor. Çok basit bir öneri, idrar renginin çok açık sarı renkte olması. Daha koyu idrar rengi az sıvı tükettiğimizin ve bu hastalıklara aday olduğumuzun göstergesi olabiliyor.
Cilt kanserine dikkat
Uzun süre ve yüksek dozda ultraviyole ışınlarına maruz kalmak cildimizde hem akut değişikliklere yol açıyor hem de bazı cilt kanserlerinin oluşumuna öncülük ediyor. Bunun için yapabileceğimiz şey güneş ışınlarının etkisinin yoğun olduğu saatlerde (11-16 arası) direk güneş ışığına çıkmaktan kaçınmak, koruyucu kıyafetler seçmek ve maruziyet kaçınılmazsa yüksek koruyucu faktörlü kremler kullanmak. Çoğu cilt kanseri için öncü lezyonlar çocukluk çağında aldığımız UV ile bağlantılı olduğundan özellikle çocukluk çağından itibaren dikkatli olunması gerekiyor. Bu konuda anne-babalara da büyük görev düşüyor. Bununla birlikte aşırı terleme ile birlikte nemli kalan cilt bölgelerinde cilt mantarlarında artış sık görülebiliyor. Uygun kıyafet ve iç çamaşırı seçimi (aşırı terletmeyen, çabuk kuruyan vs) sık iç çamaşırı değişimi bundan korunmada önemli rol oynuyor.
Diyabet hastalarini seviyor
Sıcağın tetiklediği hastalıklardan biri de diyabet. Sıcaklığın artışı ve terlemeyle birlikte sıvı ve vücut için gerekli elektrolitler kaybedilebiliyor. Ayrıca duyu kaybı nedeniyle güneşin cilt üzerindeki olumsuz yakıcı etkisi yeterince hissedilmiyor. Tüm bunlara terleme bozukluğu da eklenince aşırı sıcaklar diyabetikler için risk oluşturuyor. Diyabetlileri bekleyen başka bir riskler de var: Yazın gündüzlerin daha uzun olması, mevsim dolayısıyla, kavun karpuz gibi birçok glisemik indeksi yüksek meyvenin bolca bulunması ve çok tüketilmesi, aşırı dondurma tüketimi, belirli bir beslenme- uyku düzenine sahip olması gereken diyabetiklerde sorun oluşturabiliyor. Diyabetiklerin beslenmelerine dikkat etmeleri aşırı sıcakta efor yapmaktan kaçınmaları ve bol sıvı tüketmeleri gerekiyor.
Migren ataklarini tetikliyor
Yapılan çalışmalarda sıcaklıktaki her 5 derece artışın migren atağı nedeniyle hastanelere başvuran hastalarda yüzde 7.5 artışa yol açtığı tespit edilmiş. Bunun yanı sıra nem oranın artması ve ani ısı artışlarının migren ataklarını tetikleyen diğer faktörler. Bu nedenle aşırı sıcaklarda bol sıvı tüketimi, kaliteli camlara sahip güneş gözlüğü kullanımı, saçların ıslatılması gibi önlemler ön plana çıksa da aşırı sıcak günlerde mecbur kalınmadıkça güneşe çıkılmaması, klimalı ortamlarda bulunulması gerekiyor. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Murat Özışık, “Sonuç olarak ‘beni bu güzel havalar mahvetti’ diyen Orhan Veli’ye katılmamak elde değil ama alacağımız tedbirlerle korunmak da, yazın keyfini çıkarmak da pek tabi ki mümkün” diyor.
