Ücrete Dahil Fazla Mesai Süresindeki Sınırlar: İşçi Hakları ve İzin Kullanımı
Bazı işletmelerde, işçilere fazla mesai ücretinin ücrete dahil olduğunu belirten sözleşmeler imzalatılıyor. Ancak, bu durum işçinin hiç fazla mesai ücreti alamayacağı anlamına gelmemekte. Fazla mesailerde belirli bir sınırı aşan çalışmalar için ücret ödenmesi gerekmektedir. İş Kanunu’na göre haftalık çalışma süresi 45 saattir ve bu sürenin üzerindeki çalışmalar fazla mesai olarak kabul edilir.
Bazı işyerlerinde, toplu veya bireysel iş sözleşmeleriyle haftalık çalışma süresi 45 saatten az olarak belirlenebilmektedir. Bu durumda, haftalık çalışma süresinin altında ancak 45 saat üstünde çalışan işçilere fazla mesai uygulanır. Örneğin, haftalık çalışma süresi 40 saat olarak belirlenen bir işyerinde 50 saat çalışan işçi için ilk 5 saatlik süre için yüzde 25 zamlı, sonraki 5 saatlik süre için ise yüzde 50 zamlı ücret uygulanır.
İşçinin talebi halinde, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma karşılığında zamlı ücret almak yerine izin kullanması mümkündür. Her fazla çalışma için 1 saat 30 dakika, her fazla sürelerle çalışma için ise 1 saat 15 dakika izin kullanılabilir. İşçi bu hak ettiği izinleri, işverene yazılı bildirimde bulunarak 6 ay içinde aralıksız kullanabilir. Ancak, fazla çalışma karşılığı hak edilen izinler genel tatil ve işçinin yıllık izin süresine denk getirilemez.
Yargıtay’ın “Fazla çalışma ücrete dahildir” kriterine bakışı ise sınırlıdır. İş davalarında Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, fazla çalışma ücretinin ücrete dahil olarak kararlaştırılmış olmasına dikkat etmektedir. Bu durumda, işçinin haklarının korunması ve adil bir şekilde değerlendirilmesi önemlidir.